Δεν είχα σκοπό να αναφερθώ σήμερα στο θέμα αυτό, αλλά οι παρεμβάσεις δύο φίλων bloggers σε σχετικά posts μου έδωσαν καλή αφορμή για κάποιες σκέψεις. Επιλέγω να απαντήσω με νέα ανάρτηση, διότι είμαι σίγουρος ότι είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους.
Το ζήτημα με τις εθνικές οδούς είναι πραγματικά καυτό. Και μείζον. Αφού είστε από την περιοχή (@aris , politis syper mal)θα γνωρίζετε κι εσείς καλά τις στροφές – καρμανιόλες , που όλοι οι οδηγοί είτε έχουμε κινδυνεύσει είτε έχουμε γίνει μάρτυρες φρικτών ατυχημάτων. Με την ιδιότητα μου ως χειρουργός δυστυχώς είχα πολλές τέτοιες εμπειρίες.
Στην ουσία τώρα του θέματος. Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Οι αυξήσεις στις τιμές των διοδίων προβλέπονται από τις συμβάσεις, ...που έχει υπογράψει το Δημόσιο με τις κοινοπραξίες, οι οποίες έχουν αναλάβει να ανακατασκευάσουν και να εκμεταλλευθούν για 30 χρόνια το εθνικό οδικό δίκτυο της Ελλάδας.
Ταυτοχρόνως καταργείται το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας και οι σταθμοί διοδίων παραχωρούνται στους ανάδοχους κατασκευαστικούς ομίλους, οι οποίοι θα συγκεντρώνουν τις εισπράξεις των διοδίων στους υπάρχοντες αυτοκινητοδρόμους από την έναρξη κατασκευής των νέων δρόμων.
Αναπόδραστα τίθενται ορισμένα καίριας σημασίας ερωτηματικά:
1ον) Είναι δυνατόν να καλούμαστε να πληρώνουμε εκ των προτέρων για έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί καν; Η απάντηση που δίδεται, σε εμένα τουλάχιστον φαίνεται λογική. Σύμφωνα με τις αναλογιστικές μελέτες που έχουν προηγηθεί καλούμαστε οι οδηγοί να πληρώσουμε από τώρα τη συγκεκριμένη ανατίμηση προκειμένου να μην κληθούμε να αντιμετωπίσουμε την τεράστια ανατίμηση που θα ερχόταν με την παράδοση του έργου. Για να γίνω πιο κατανοητός, γίνεται με αυτόν τον τρόπο μια προσπάθεια «διασποράς» του επιπλέον κόστους μετακίνησης στη διάρκεια του χρόνου.
2ον) Είναι δυνατόν να καλούμαστε να πληρώσουμε όλοι για καινούρια οδικά δίκτυα που ενδεχομένως κάποιοι να μην φθάσουμε να χρησιμοποιήσουμε ποτέ; Εδώ, έχω διαφορετική άποψη από αυτήν που τελικώς επικράτησε με την εφαρμογή της συγκεκριμένης πολιτικής. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να εφαρμοστεί άλλο μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο το τίμημα να υπολογίζεται ανάλογα με τα χιλιόμετρα που έχει ο κάθε οδηγός να διανύσει. Για όσους πιστεύουν ότι αυτό είναι λεπτομέρεια, τους παραπέμπω σε μοντέλα σκανδιναβικών χωρών.
Θα μου επιτρέψετε και ορισμένες παρατηρήσεις, με στόχο να τεκμηριώσω και κάποιες προτάσεις:
Το ζήτημα με τις εθνικές οδούς είναι πραγματικά καυτό. Και μείζον. Αφού είστε από την περιοχή (@aris , politis syper mal)θα γνωρίζετε κι εσείς καλά τις στροφές – καρμανιόλες , που όλοι οι οδηγοί είτε έχουμε κινδυνεύσει είτε έχουμε γίνει μάρτυρες φρικτών ατυχημάτων. Με την ιδιότητα μου ως χειρουργός δυστυχώς είχα πολλές τέτοιες εμπειρίες.
Στην ουσία τώρα του θέματος. Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Οι αυξήσεις στις τιμές των διοδίων προβλέπονται από τις συμβάσεις, ...που έχει υπογράψει το Δημόσιο με τις κοινοπραξίες, οι οποίες έχουν αναλάβει να ανακατασκευάσουν και να εκμεταλλευθούν για 30 χρόνια το εθνικό οδικό δίκτυο της Ελλάδας.
Ταυτοχρόνως καταργείται το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας και οι σταθμοί διοδίων παραχωρούνται στους ανάδοχους κατασκευαστικούς ομίλους, οι οποίοι θα συγκεντρώνουν τις εισπράξεις των διοδίων στους υπάρχοντες αυτοκινητοδρόμους από την έναρξη κατασκευής των νέων δρόμων.
Αναπόδραστα τίθενται ορισμένα καίριας σημασίας ερωτηματικά:
1ον) Είναι δυνατόν να καλούμαστε να πληρώνουμε εκ των προτέρων για έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί καν; Η απάντηση που δίδεται, σε εμένα τουλάχιστον φαίνεται λογική. Σύμφωνα με τις αναλογιστικές μελέτες που έχουν προηγηθεί καλούμαστε οι οδηγοί να πληρώσουμε από τώρα τη συγκεκριμένη ανατίμηση προκειμένου να μην κληθούμε να αντιμετωπίσουμε την τεράστια ανατίμηση που θα ερχόταν με την παράδοση του έργου. Για να γίνω πιο κατανοητός, γίνεται με αυτόν τον τρόπο μια προσπάθεια «διασποράς» του επιπλέον κόστους μετακίνησης στη διάρκεια του χρόνου.
2ον) Είναι δυνατόν να καλούμαστε να πληρώσουμε όλοι για καινούρια οδικά δίκτυα που ενδεχομένως κάποιοι να μην φθάσουμε να χρησιμοποιήσουμε ποτέ; Εδώ, έχω διαφορετική άποψη από αυτήν που τελικώς επικράτησε με την εφαρμογή της συγκεκριμένης πολιτικής. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να εφαρμοστεί άλλο μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο το τίμημα να υπολογίζεται ανάλογα με τα χιλιόμετρα που έχει ο κάθε οδηγός να διανύσει. Για όσους πιστεύουν ότι αυτό είναι λεπτομέρεια, τους παραπέμπω σε μοντέλα σκανδιναβικών χωρών.
Θα μου επιτρέψετε και ορισμένες παρατηρήσεις, με στόχο να τεκμηριώσω και κάποιες προτάσεις:
Α) Ακούμε πάντα ότι γίνονται αναλογιστικές μελέτες. Επί τω προκειμένω και με απλά λόγια, έγινε ένας υπολογισμός κόστους και εσόδων από τις διελεύσεις και βγήκε ένα ποσό το οποίο η κοινοπραξία πρέπει να εισπράξει προκειμένου να είναι κερδοφόρος. Και διερωτώμαι: Γιατί θα πρέπει να γίνονται αποκλειστικά ανατιμήσεις όταν οι αναλογιστικές μελέτες πέφτουν έξω στις εκτιμήσεις τους και δεν πρέπει αντίστοιχα να γίνονται αναθεωρήσεις προς τα κάτω όταν οι διελεύσεις για παράδειγμα των οχημάτων είναι περισσότερες από τις προβλεπόμενες; Με αυτήν την απλή, φιλελεύθερη λογική, θεωρώ ότι και οι εταιρείες θα ήταν ικανοποιημένες, αλλά και διπλά κερδισμένες αφού θα είχαν και τον πολίτη με το μέρος τους.
Β) Επίσης, στο θέμα των διοδίων θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να επανεξετάσουμε τη συνολικότερη πολιτική μας. Τα έσοδα των διοδίων προέρχονται μόνο από τους χρήστες συγκεκριμένων τμημάτων του εθνικού οδικού δικτύου με συγκεκριμένες κατευθύνσεις και αποστάσεις, ενώ χρησιμοποιούνται για ολόκληρο το εθνικό δίκτυο, καθώς και για απόδοση στον κρατικό προϋπολογισμό. Καταλαβαίνει νομίζω κάποιος ότι έχουμε εδώ μια προφανώς άδικη φορολογική μεταχείριση: μόνο ορισμένοι συνεισφέρουν με τον τρόπο αυτόν για ένα δημόσιο αγαθό.
Την ίδια στιγμή ωστόσο, το εθνικό οδικό δίκτυο είναι εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας για τις παραγωγικές και κοινωνικές λειτουργίες της χώρας. Το κόστος συντήρησης και ανάπτυξής του θα πρέπει να προέρχεται από φορολογίες δίκαιης κατανομής της επιβάρυνσης και ελάχιστου δυνατού ταμειακού κόστους είσπραξης για το κράτος, αλλά και τον πολίτη. Αν υποθέσουμε ότι μας βρίσκει σύμφωνους αυτή η άποψη δικαιότερης κατανομής, τότε εναλλακτικοί τρόποι συνεισφοράς είναι μια πιθανή αύξηση μερικών λεπτών του φόρου καυσίμων , πιθανόν στα τέλη κυκλοφορίας κτλ.
Γ) Αν ακολουθήσει κανείς αυτή τη συλλογιστική τότε γίνεται σαφές ότι και το κόστος επιμερίζεται στο σύνολο, αλλά και μηδενίζεται σχεδόν το ταμειακό κόστος είσπραξης. Η μείωση αυτής της δαπάνης θα πρέπει κι αυτή να μετακυλυσθεί στην τσέπη του φορολογούμενου. Διότι, αν υπάρχουν άλλοι τρόποι είσπραξης, γιατί να περιμένουμε στις ουρές κάθε φορά που θέλουμε να εκδράμουμε στην εξοχή (ακόμη και με το ΤΕΟ PASS τα πράγματα δεν είναι πάντοτε εύκολα, όταν μπλοκάρουν όλες οι λωρίδες) και γιατί να συντηρούμε έναν οργανισμό που μάλλον δεν χρειάζεται; Ακόμη και τώρα που η εκμετάλλευση των διοδίων ανήκει στις κοινοπραξίες, εκείνες μπορούν να εξετάσουν αυτήν την προοπτική (από κοινού με το κράτος βέβαια) και να μετακυλύουν αυτή τη μείωση των λειτουργικών εξόδων στην τσέπη πάλι του καταναλωτή. Τέλος, για να μην κατηγορηθώ ως ανάλγητος, ασφαλώς και οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να μείνουν στο δρόμο: μπορούν να απορροφηθούν σε νέα αντικείμενα, όπως ο ευπρεπισμός των παραδρόμων στάθμευσης στις εθνικές οδούς κα.
Να σημειώσω δε, ότι χωρίς διόδια λειτουργούν τα οδικά δίκτυα σε χώρες όπως π.χ. η Σουηδία.
Κλείνοντας, θέλω να επανάλαβω μια πάγια θέση μου και επί τη ευκαιρία να απαντήσω και στο διάλογο που έχει για τα καλά ανοίξει στο blog περί φιλελευθερισμού, καπιταλισμού και άλλων "δεινών". Το ζήτημα ιδιαίτερα για τον τόπο μας (διότι όπως καλά γνωρίζετε δεν είμαστε Βρετανία) δεν είναι αν θα πάμε δεξιά, αριστερά, στο κέντρο ή όπου αλλού μας φωτίσει ο Θεός...Αυτό που λείπει είναι λίγος ορθολογισμός.
ps. καλή αφετηρία για περαιτέρω συζήτηση η κίνηση του Μιλάνου (μετά το Λονδίνο και τη Στοκχόλμη) να επιβάλει "πράσινα διόδια" για την είσοδο στην πόλη.
.
Ευχαριστώ που αναφερθήκατε στο θέμα των διοδίων, η ανάλυσής σας βέβαια δεν μπορώ να πω ότι με έπεισε ως προς το θέμα της αύξησης της τιμής. Αναφέρετε ότι:
ΑπάντησηΔιαγραφή« Ακούμε πάντα ότι γίνονται αναλογιστικές μελέτες. Επί τω προκειμένω και με απλά λόγια, έγινε ένας υπολογισμός κόστους και εσόδων από τις διελεύσεις και βγήκε ένα ποσό το οποίο η κοινοπραξία πρέπει να εισπράξει προκειμένου να είναι κερδοφόρος.»
Ποιος ελέγχει αλήθεια το ποσοστό του κέρδους ; Ο επιχειρηματίας, ο Μπόμπολας ας πούμε; Έχω την εντύπωση ότι σωθήκαμε. Με τι χρήματα δανεικά από τις τράπεζες; Τι κερδίζουν αυτές; Αυτός είναι ο λόγος που ανέβηκαν τα επιτόκια και ιδίως των κλειστών χρονικά χρημάτων ξαφνικά; Από τη μια φαίνεται να κερδίζουν ξαφνικά οι καταθέτες μέχρι και 5% και από την άλλη τα επιστρέφουν μέσω διοδίων, νοσοκομείων κλπ στο πολλαπλάσιο; Πολύ έξυπνη κίνηση. Υπάρχει ανταγωνισμός στους εθνικούς δρόμους, να μπορώ να διαλέξω κάτι διαφορετικό και πιο φθηνό; Μη μου πείτε να οδηγήσω στον παλιό έρχεται πιο ακριβά και χωρίς διόδια .Άρα .η κοινοπραξία με έχει στο χέρι ότι και να γίνει, πως λέμε γκιουλέκας στο κεφάλι μας; Και αν πήγαιναν τα κέρδη στο κράτος κομμάτια να γινόταν, στα δισέγγονα του κάθε Μπόμπολα πηγαίνουν, κέρδη πολλά και χωρίς κανένα ρίσκο. Αυτό είναι ένα εξάμβλωμα ελεύθερης και ανταγωνιστικής οικονομίας κ. Τατούλη, δεν νομίζετε; Και επί τω λαϊκότερον, στεγνώνουμε οικονομικά σιγά σιγά Κ Τατούλη, σε λίγο θα καθόμαστε στην άκρη των εθνικών οδών και θα παρακολουθούμε τη διέλευση Άγγλων, Γάλλων, Πορτογάλων, όπως παλιά οι γιαγιές μας γνέθοντας τη ρόκα . Και όχι τίποτε άλλο δεν γνωρίζουμε και την τέχνη πλέον.
Πολύ ενδιαφέρουσα η τοποθέτησή σας και σ' αυτό το θέμα των διοδίων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓνωρίζετε ότι με τις τοποθετήσεις σας το τελευταία διάστημα έχετε εκπλήξει ευχάριστα πολλούς απλούς πολίτες που δεν γνωρίζουν περί κομματικών -και μικροκομματικών θα έλεγα καλύτερα- σκοπιμοτήτων, αλλά ταλαιπωρούνται από προβλήματα της καθημερινότητας.
Σαν απλό πολίτη όπως κι εγώ, το αν δυσαρεστεί αυτή η πολιτική σας στάση, τα πολιτικά πρόσωπα του κόμματός σας ή την ίδια ώρα δημιουργεί χαμόγελα στους πολιτικούς αντιπάλους της Νέας Δημοκρατίας λίγο με απασχολεί στην προκειμένη περίπτωση μπροστά στον τρόπο που εσείς "βλέπετε" και θίγετε κάποια πράγματα στον πολιτικό και κοινωνικό μας χώρο.
Αυτά για την ώρα.
H πολιτική της Ευρωπαικής Ενωσης για τις μεταφορές κινείται πλέον σε πιο «πράσινη» κατεύθυνση. Ειδικότερα στόχος είναι τμήμα του εμπορευματικού έργου να μετακινηθεί από τον οδικό στο σιδηροδρομικό τομέα με σκοπό τη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και της συμφόρησης. Το «εξωτερικό» κόστος της ρύπανσης των οδικών μέσων πλέον θα τιμολογείται, θα εισπράττεται μέσω των διοδίων και θα μεταβιβάζεται σε σιδηροδρομικές υποδομές. Με βάση τα ανωτέρω τα οδικά μέσα θα επιβαρυνθούν σημαντικά, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται υπέρμετρα το κόστος διαβίωσης και διακίνησης προιόντων στις περιοχές που δεν διαθέτουν ανεπτυγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, δηλαδή θα οδηγηθούμε σε διεύρυνση των περιφερειακών ανισοτήτων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαταθέτω τις ανωτέρω απόψεις συμπληρωματικά στα όσα πολύ ορθά αναφέρεται για τα διόδια κ. Πέτρο. Δυστυχώς στο νομό μας δεν υπάρχει ανεπτυγμένη σιδηροδρομική υποδομή, παρά την φιλότιμη προσπάθεια να ανακατασκευαστεί το δίκτυο. Η Πελοπόννησος διαθέτει το μοναδικό πλεονέκτημα να αποτελεί το νοτιότερο χερσαίο σημείο εισόδου εμπορευμάτων της Ε.Ε. Αν σκεπτόμασταν στην Ελλάδα με την λογική της «διεύρυνσης» της οικονομικής πίτας και όχι της «διαπλεκόμενης» διανομής του υφιστάμενου πλούτου, θα μπορούσαμε να αποτελούμε γεωγραφικά ένα τεράστιο κέντρο logistics συμπληρωματικό του Πειραιά. Τόσο οι οδικές υποδομές (κοινοπραξίες Ε.Ο) όσο και ο σιδηρόδρομος θα εξασφάλιζαν ικανοποιητική κερδοφορία και θα δημιουργούνταν πολλές θέσεις εργασίας στον κλάδο των logistics.
Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Χαρβάτης Χρήστος