Αγοράζοντας λίγο χρόνο ζωής

Την Ελλάδα αυτή τη στιγμή θα μπορούσε κανείς να την δει ως θανατοποινίτη που προσπαθεί να κερδίσει λίγο χρόνο ζωής μήπως και τελικώς αποδείξει με κάποιον τρόπο, όχι την αθωότητά του, αλλά ότι αξίζει ελαφρύτερη ποινή. Αυτόν τον επιπλέον χρόνο ζωής ήλθε να μας προσφέρει το δάνειο του μηχανισμού στήριξης. Την ελπίδα της σωτηρίας και όχι την ίδια τη σωτηρία. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τη σωτηρία μας θα πρέπει να την εξασφαλίσουμε μόνοι.

Το πακέτο δεν περιλαμβάνει μόνο μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα. Τα κρισιμότερα είναι τα υπόλοιπα. Εκείνα που αφορούν τις μεγάλες αλλαγές που θα πρέπει να συμβούν την επόμενη τριετία προκειμένου να πούμε ότι πιάσαμε το σωσίβιο που μας πέταξαν. Από την εξυγίανση των ΔΕΚΟ (βλ. ΟΣΕ) έως το ασφαλιστικό, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, τη μηχανοργάνωση των νοσοκομείων. Από την συνεπή μας στάση να αλλάξουμε τα πράγματα θα κριθεί εν τέλει αν το σωσίβιο θα μας βγάλει στη στεριά. Ή αν θα ξεφουσκώσει στα ανοιχτά, αφήνοντας μας μόνους και αβοήθητους.

Και αυτά όμως δεν θα αποδειχτούν αρκετά, αν δεν προχωρήσουμε στη δομική ανατροπή του συστήματος. Δεν εννοώ κάποια επανάσταση. Ούτε ασφαλώς συντάσσομαι με τις βαρύγδουπες κενολογίες της ελληνικής Αριστεράς. Τι εννοώ; Την επαναδιαπραγμάτευση της νεοελληνικής δημοκρατίας, προκειμένου να αποθεραπευθεί από τις χθεσινές χρόνιες παθογένειες και να επανακαθορίσει το ρόλο της ως εγγυήτρια δύναμη της ανάπτυξης της χώρας και της ευδαιμονίας των πολιτών της. Δύο είναι τα κρίσιμα εμπόδια σε αυτό το εγχείρημα. Πρώτον, ότι θα αναγκαστούμε να προχωρήσουμε με πίεση και άγχος σε θεσμικές αλλαγές που απαιτούν νηφαλιότητα, διάλογο και κοινωνική συνοχή. Υπό το άγος της επιβίωσης, κινδυνεύουμε να πέσουμε στην παγίδα είτε των επικοινωνισμών είτε των ημιμέτρων. Το δεύτερο ανάχωμα έχει να κάνει με εκείνους που θα δρομολογήσουν την υλοποίηση των αλλαγών που εν πολλοίς ταυτίζονται με εκείνους που με τη στάση τους (πράξη, ανοχή ή αποχή) υπονόμευσαν επί δεκαετίες το κύρος των θεσμών και τη δυναμική των μεταρρυθμίσεων. Με απλά λόγια. Από την μία η πίεση του χρόνου και από την άλλη τα φθαρμένα υλικά που φιγουράρουν σε κάθε κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας (πολιτικό προσωπικό, επιχειρηματικός κόσμος, πνευματική ελίτ, δημοσιογράφοι κτλ) δεν δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για ουσιαστικές αλλαγές. Αντίθετα επιτείνουν την απαισιοδοξία για την επόμενη ημέρα.

Το ΔΝΤ, πέραν της οικονομικής βοήθειας, μας έστησε μπροστά σε έναν καθρέφτη προκειμένου να εξαναγκαστούμε να δούμε την πραγματικότητα που για χρόνια παραμόρφωνε η διόπτρα του λαϊκισμού και της αμάθειας. Κάποιοι συνεχίζουν να μην θέλουν να βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Και μάλλον όχι άδικα. Το αναιτιολόγητο «όχι» του κ. Σαμαρά, συνεπικουρούμενο από το απόκοσμο «όχι» του πρώην πρωθυπουργού από τα ορεινά έδρανα της Βουλής είναι μια τέτοια έκφραση θρασυδειλίας. Με απλά λόγια; Μας πέταξαν ένα σωσίβιο. Κάποιοι το φόρεσαν και κολυμπούν προς τη στεριά. Κάποιοι άλλοι το φόρεσαν και πάνε πίσω στο πλοίο που βουλιάζει (περίπτωση Νέας Δημοκρατίας). Και τέλος, κάποιοι τρίτοι, που θεωρούν εαυτοίς δεινούς κολυμβητές, πέταξαν το σωσίβιο μακριά και κολυμπούν ασθμαίνοντας γύρω από τον εαυτό τους (περίπτωση ελληνικής Αριστεράς). Μένει να δούμε τι θα κάνουν οι πολίτες και ποιο ένστικτο τελικώς θα κυριαρχήσει. Της επιβίωσης ή της αυτοκαταστροφής…

*H Χώρα, 15/05/10