Τι σημαίνει ηθικό πλεονέκτημα;

«Κρέμασμα στο Σύνταγμα» ήταν η απάντηση του κ. Καραμανλή όταν ερωτήθηκε το 2004 στην υποθετική (τότε) ερώτηση τι θα έκανε αν κάποια στελέχη του ήταν έρμαια της διαφθοράς. Από το γραφείο μου βλέπω καλά στην Πλατεία. Κανέναν δεν κρέμασε. Αντίθετα, ο ελληνικός λαός «κρέμασε» με την πρόσφατη ψήφο του την χειρότερη ομολογουμένως κυβέρνηση της μεταπολίτευσης.

Η ιστορία της πολιτικής διαφθοράς έχει βαθιές ρίζες στη χώρα. Και ασφαλώς δεν είναι υπόθεση του ενός ή του άλλου αποκλειστικά να την λύσει. Έχει απλώσει τα πλατιά της πλοκάμια στον κοινωνικό ιστό και έχει διαβρώσει τις αξίες της αλληλεγγύης και του κοινού «καλού»…

Δυστυχώς, στην αντιμετώπιση της διαφθοράς κυριάρχησε διαχρονικά ο ηθικισμός και όχι η πολιτική βούληση για ρεαλιστική και νηφάλια αντιμετώπιση του ζητήματος.

Έγραφα πριν από δύο ακριβώς χρόνια:
«Διευρυμένο κράτος σημαίνει περισσότερο κρατικό χρήμα προς διαχείριση, άρα και περισσότερη εξουσία, άρα και περισσότεροι πειρασμοί για τους έχοντες ελαφρά συνείδηση. Οπότε η μείωση του κράτους (ουσιαστικό περιεχόμενο της εξαγγελίας περί Επανίδρυσής του) θα επέλυε το πρόβλημα; Μάλλον όχι, αφού και σε κράτη , όπως τα σκανδιναβικά, όπου η παρουσία του κράτους είναι έντονη, δεν καταγράφονται τα φαινόμενα παρακμής που παρατηρούνται στη χώρα μας. Κατά συνέπεια υπάρχουν και άλλοι παράγοντες προς εξέταση. Μήπως λείπουν σε εμάς οι ελεγκτικοί μηχανισμοί; Και όμως, ελεγκτικές διαδικασίες και όργανα έχουμε αρκετά, ίσως περισσότερα από όσα χρειάζονται σε ορισμένους τομείς. Οι θεσμοί αυτοί εντούτοις αποδεικνύονται αδύναμοι και τυπολατρικοί. Έχουν εκφυλιστεί σε απλή γραφειοκρατία, στραγγαλίζουν την οικονομία, χωρίς να εξασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον. Και παραπέρα: Μήπως λείπουν από εμάς οι Νόμοι; Αντίθετα, Νόμοι υπάρχουν πολλοί. Το ζήτημα είναι αν εφαρμόζονται και όταν δεν, να επέρχονται οι επαπειλούμενες κυρώσεις.
Όταν λοιπόν η ανάγνωση του προβλήματος ξεφύγει από την ηθικολογία και γίνει πολιτική, μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τις βαθύτερες αιτίες του. Τα σημερινά πολιτικά κόμματα, όπως λειτουργούν, δεν αποβλέπουν στην οργάνωση της πολιτείας σύμφωνα με μια πολιτική ιδεολογία, αλλά διαγκωνίζονται για τη νομή της εξουσίας. Καθώς στερούνται οραμάτων, στηρίζουν τη δύναμή τους σε μια σχέση κομματικής πατρωνίας με τους πολίτες, τους οποίους αντιμετωπίζουν ως οπαδούς-ψηφοφόρους. Τα πολιτικά γραφεία έχουν μετατραπεί σε γραφεία εξυπηρέτησης πολιτών, ενώ ταυτοχρόνως η ανυποληψία των ίδιων των πολιτικών έχει φθάσει στο μέγιστο. Το υγιές τμήμα της κοινωνίας και το μέλλον της –οι νέοι- απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την πολιτική. Η κοινωνία των πολιτών αποδυναμώνεται και τα κόμματα δεν ανανεώνονται, ανήμπορα να ακολουθήσουν μια εποχή που αλλάζει με τρομακτική ταχύτητα. Αντί της κοινωνίας των πολιτών, ζούμε σήμερα την κοινωνία των «κολλητών»….»
Αυτά τα λίγα για την ιστορία και για να γίνουν αντιληπτά τέσσερα πράγματα. Πρώτον, όταν κάτι δεν λέγεται εγκαίρως, τότε κακώς λέγεται κατόπιν εορτής. Επίσης, εμείς οι πολιτικοί οφείλουμε να καταθέτουμε τις προτάσεις μας στον δημόσιο διάλογο, και όχι στα καφενεία της βουλής ή στα κλειστά κομματικά όργανα. Την ίδια στιγμή, η ηθικιστική ρητορεία δεν έχει καμία έννοια αν δεν υπηρετείται στο έπακρο από μια διαυγή και ξεκάθαρη προσωπική διαδρομή. Τέλος, σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να πληρώνουμε το αντίτιμο της ρηξικέλευθης στάσης μας, προκειμένου να μην κατηγορηθούμε βάσιμα για ιδιοτέλεια και προσωπικές στρατηγικές.
Αν αυτές οι τέσσερις συνιστώσες δεν συντρέχουν, τότε οι ατζέντες είναι ανούσιες και οι πολιτικοί καιροσκόποι. Κάποτε ίσως να είχαν ελπίδες. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. Εκείνο το οποίο ορισμένοι στη Νέα Δημοκρατία επιμένουν να μην αντιλαμβάνονται είναι ότι το μήνυμα του κ. Παπανδρέου «Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», το έστειλε κατ’ αρχήν στους δικούς του….