Οι απεγνωσμένες ελπίδες των ανεύθυνων.

29 Δεκεμβρίου 2009

Από την ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Αρκαδία, παρακολουθώ φέτος από μακριά (εννοώ με την ασφάλεια του μη εμπλεκομένου υπό την έννοια του μη αποφασίζοντος) τις εξελίξεις στην χώρα. Λίγο οι αγροτικές εργασίες, λίγο οι οικογενειακές στιγμές, δεν μου άφησαν και μεγάλο περιθώριο για ευρύτατες κοινωνικές συναναστροφές. Μόλις χθες, είχα την ευκαιρία να βρεθώ με πολλούς φίλους και γνωστούς και να τα πούμε λιγάκι. Το πρώτο πράγμα που διαπίστωσα για πρώτη φορά σε τέτοιο βαθμό– ομολογώ- ήταν ένα μούδιασμα. Ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί της κάθε απόχρωσης, δεν μπορούν να πάρουν ξεκάθαρα θέση υπέρ του ενός ή του άλλου. Το δε μούδιασμα, εναλλάσσεται με μια ευκρινή αγωνία. Αγωνία για την επόμενη ημέρα, που δεν διακρίνεις μόνο στους ελεύθερους επαγγελματίες ή τους αγρότες, αλλά ακόμη και στην τάξη των δημοσίων υπαλλήλων που μέχρι χθες ένιωθαν τη ζωή τους να κυλά χωρίς μεγάλα σκαμπανεβάσματα. Το μούδιασμα και την αγωνία έρχεται να συμπληρώσει και μια ψευτοελπίδα. Ή αν θέλετε απεγνωσμένη ελπίδα. Ότι τελικώς κάτι θα συμβεί. Ότι κάπως ο τροχός θα γυρίσει. Ότι τελικώς η αναμενόμενη καταστροφή δεν θα συμβεί ή ότι οι συνέπειες της κρίσης δεν θα είναι τελικώς τόσο σφοδρές. Τέλος, σε άλλους διακρίνεις την οργή. Και άλλοι πάλι, ως γνήσια τέκνα του ωχαδελφισμού, αναφωνούν «ε, και τι να κάνουμε τώρα», «ε, και τι θα μπορούσε να γίνει»…


Ένας λόγος για τον οποίο μπορώ να επαίρομαι στην προσωπική μου διαδρομή υπήρξε το υψηλό αίσθημα ευθύνης. Είπα αυτά που όφειλα να πω την κατάλληλη στιγμή. Έκανα αυτά που έκανα με εντιμότητα, χωρίς ποτέ να δώσω λαβές για ανυποληψία. Εργάστηκα με πίστη και σε κάποιος τομείς έχω κριθεί ως αποτελεσματικός. Τα λέγω αυτά, προς επίρρωση της άποψης που έχω εδώ και χρόνια διατυπώσει, ότι μεγαλύτερο και από το πρόβλημα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, ή της διαφθοράς είναι εκείνο της χολής κοινωνικής συνείδησης. Από την συνείδηση του Έλληνα πολίτη, απουσιάζει η συναίσθηση της ατομικής και της συλλογικής ευθύνης. Το γεγονός αυτό εξηγείται ιστορικά, αν κάνει κάποιος μια αναδρομή στις συνθήκες γέννησης της ελληνικής αστικής τάξης. Η τελευταία ουδέποτε απέκτησε συλλογικό υποσυνείδητο. Αντίθετα, αποτέλεσε το συνονθύλευμα πολλών ετερόκλιτων ατομικοτήτων , με διαφορετικά συμφέροντα και κοινή επιδίωξη την αρπαχτή και τη ρεμούλα. Αυτή η τάξη, λοιπόν, που σήμερα πλήττεται, ήλθε η ώρα να πληρώσει την ευκολία των επιλογών της. Και κυρίως για δύο πράγματα. Κατ’ αρχήν, τις πελατειακές σχέσεις που έχτισε επί δεκαετίες με τους πολιτικούς της ταγούς. Και δεύτερον, την νοοτροπία του βολέματος που επεδίωκε κάθε φόρα με κάθε της ψήφο να ικανοποιήσει.

Αυτές τις ημέρες, που είναι αναμφίβολα δύσκολες, μόνο μια υπέρβαση θα μπορούσε να αλλάξει τον ρου των εξελίξεων. Η συνειδητοποίηση από μέρους των πολιτών πόσο έφταιξαν που τα πράγματα οδηγήθηκαν εδώ που οδηγήθηκαν σήμερα. Δεν μιλώ για τους πολιτικούς διότι αυτοί είναι προφανώς αμετανόητοι. Δείτε για παράδειγμα την χθεσινή απόφαση της Νέας Δημοκρατίας, να μην υποστηρίξει την σύσταση εξεταστικής επιτροπής για το Βατοπέδι. Αν οι πολίτες δεν αναλάβουν τις ευθύνες τους, τότε η συλλογική μας ευθύνη θα παραμένει έωλη, και οι μισοί θα δείχνουμε το δάχτυλο τους άλλους μισούς ως υπευθύνους. Από αυτό το σημείο θα ξεκινήσει και η αναγκαία συνειδητοποίηση ότι όλοι θα πληρώσουμε. Και σε αυτό το σημείο, κανείς δεν πρέπει να χαϊδέψει κανέναν.