Δημιουργική Καταστροφή.

Έχει δίκιο ο κ. Παπανδρέου όταν αναφέρει συχνά –πυκνά ότι η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία για μεγάλη δημιουργικότητα και ανάπτυξη. Αυτό συμβαίνει άλλωστε, εν γένει, με τις κρίσεις, όπως έχει αποδείξει η ιστορία. Υπάρχουν ωστόσο και κρίσεις καταστροφικές. Και αυτό ίσχυσε σε περιπτώσεις που οι δυνάμεις της αδράνειας επικράτησαν της προόδου και της νεωτερικότητας. Στην Ελλάδα διαχρονικά εντασσόμαστε στη δεύτερη κατηγορία, κυρίως εξαιτίας της χωλής ταυτότητας που κληροδότησε στην νεοελληνική αστική τάξη η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το ’80. Ο εύκολος πλουτισμός, οι πελατειακές σχέσεις και ο συντεχνιακός κορπορατισμός, σταδιακά αφυδάτωσαν τον νεοέλληνα από τη δημιουργικότητά του και το ελληνικό κράτος από την παραγωγικότητα, την ευνομία και τη δημοκρατικότητά του.

Μετά και το διάγγελμα του πρωθυπουργού για την οικονομία, αν αναγάγαμε την κατάσταση στην ιατρική πραγματικότητα, είναι λες και μπαίνει στο χειρουργείο ένας ασθενής με μεταστατικό καρκίνο και ο χειρουργός αποφασίζει να ασχοληθεί με μια κύστη κόκκυγος, που παρεπιμπτόντως είδε ότι υπάρχει. Δεν λέμε, θα ανακουφιστεί προχείρως ο ασθενής, εν τέλει όμως θα πεθάνει.

Δύο είναι οι βασικές μου διαφωνίες. Αφενός ότι τα μέτρα αφορούν κυρίως τα έσοδα και δευτερευόντως τις δαπάνες και αφετέρου ότι λείπει εκείνος ο κεντρικός πλοηγός, το ξεκάθαρο ιδεολογικό υπόβαθρο που θα έδινε ένα σαφές σχέδιο για το πού θέλουμε να πάει η χώρα. Κι αυτό διότι, βραχυπρόθεσμα οι φόροι θα φέρουν έσοδα, σε μικρό όμως χρονικό διάστημα θα ακρωτηριάσουν περαιτέρω την καταναλωτική δύναμη και θα δημιουργήσουν ενδεχομένως αντανακλαστικά παραβατικότητας. Από την άλλη πλευρά, η φορολόγηση των μερισμάτων και των οφ σορ εταιρειών δεν βοηθά έναν άλλο κρίσιμο τομέα, που είναι η προσέλκυση των επενδύσεων στην χώρα και η τόνωση της ανταγωνιστικότητας. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν έχει ακόμη γίνει καμία προσπάθεια στην κατεύθυνση της ανασυγκρότησης των ελεγκτικών μηχανισμών που διέλυσε η Νέα Δημοκρατία.

Όσον αφορά το έλλειμμα ιδεολογικής ταυτότητας που στερεί από τα μέτρα τον χαρακτήρα των ευρύτερων τομών και μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερη εντύπωση μου προκάλεσε το γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου πολλές από τις προτάσεις του τις συνέδεσε με το ζητούμενο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Καλώς, αλλά ίσως αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν είναι της παρούσης. Διότι κοινωνική πολιτική με δανεικά (και μάλιστα με τους σημερινούς όρους ) ουδείς μπορεί να κάνει.

Τα μέτρα του κ. Παπανδρέου μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα, αν γίνει εφικτή η εφαρμογή τους. Δεν είναι όμως καθόλου αρκετά. Πολύ άμεσα πρέπει να προχωρήσουν άλλα ζητήματα, με κορυφαίο τι μέλλει γενέσθαι με τις 51 ΔΕΚΟ, οι οποίες έχουν ετήσιο έλλειμμα 2 δις, την ώρα που οι επενδύσεις τους δεν ξεπερνούν το 1,5 δις. Άλλο ένα άμεσο μέτρο είναι η αποκέντρωση του δημοσίου τομέα, ως κεντρικό μήνυμα της επανίδρυσής του. Δεν είναι δυνατόν να προσλαμβάνονται υπάλληλοι στην περιφέρεια, επειδή οι υπεράριθμοι της Αθήνας δεν επιθυμούν να μετακινηθούν. Επίσης, στα ζητήματα των θεσμών, πρέπει άμεσα να προχωρήσει το νομοσχέδιο που θα εξασφαλίζει την αυτοτέλεια της δικαιοσύνης (οικονομική και διοικητική) και την αύξηση των εξόδων δίκης προκειμένου να αποφορτιστεί ο μηχανισμός απονομής της και να καταπολεμηθεί η δικομανία των Ελλήνων. Στα της φορολογίας των επιχειρήσεων προτείνω ένα καθεστώς, παρόμοιο με αυτό της Κύπρου προκειμένου να τονωθεί η επιχειρηματικότητα και οι ξένες επενδύσεις.

Ο καθένας θα μπορούσε να πει το μακρύ και το κοντό του. Από κανενός ωστόσο το μυαλό δεν πρέπει να διαφεύγει ότι η κρίση της χώρας είναι συνολική. Οικονομική. Κοινωνική. Κρίση θεσμών και αξιών. Κρίση πολιτικής αξιοπιστίας. Η κατάσταση δεν θα σωθεί από τις περικοπές μερικών επιδομάτων. Και αυτές βέβαια, πρέπει να γίνουν, αλλά προς θεού να μην μείνουμε σε αυτό. Η χώρα δυστυχώς χρειάζεται γκρέμισμα και φτιάξιμο από την αρχή.

Την ίδια ώρα που ο ασθενής πεθαίνει, ο γιατρός του λέει ότι δεν του κάνει τη θεραπεία, επειδή θα πονέσει. Αυτό δεν είναι ευθανασία;


*Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα "Η Χώρα"